(Column: Kronkel 3 juli 2021)
Het is al weer een flink aantal jaren geleden dat ik in Groningen was. We deden dat toen: een dagje met de trein op pad. Na anderhalf jaar coronamaatregelen is zoiets haast niet meer voor te stellen, maar wie weet komt die tijd nog wel weer terug. We bezochten toen het Groninger Museum, maar we waren ook in het atelier van Hendrik Werkman. Ik kende hem van zijn prachtige afbeeldingen, vaak van typische Joodse taferelen. Druksels noemde Werkman, die afbeeldingen zelf en als u geïnteresseerd bent kunt u op internet een heleboel van die druksels vinden. In dat atelier was een vrijwilliger, die ons liet zien hoe die druksels werden gemaakt en natuurlijk kwamen we meer te weten over de schilder zelf. Maar och, u weet hoe dat gaat; na verloop van tijd zijn er weer andere interessante dingen die aandacht vragen en Hendrik Werkman raakte wat in de vergetelheid …
Afgelopen week waren we in Drenthe. We hebben vakantie, maar blijven in eigen land. Onze camper heeft al op heel wat verschillende plekjes gestaan en staat nu in Hooghalen, op steenworp afstand van het herinneringscentrum Westerbork. Ook daar waren we jaren geleden, maar toen was men nog bezig met de opbouw van het centrum. Nu is dat (bijna) af en we waren onder de indruk van de sfeer op het uitgestrekte terrein. De talloze namen, die onafgebroken werden opgenoemd, de eindeloze aantallen weggevoerde mensen op een onafzienbare rij hoge palen, de 102.000 stenen op de appelplaats en natuurlijk het grote monument met de tekst uit Klaagliederen 4.
Maar bovenal werd ik getroffen door de eindeloze velden met paarse lupines, die op dit moment volop in bloei staan. Ze gaven het terrein een heel bijzondere aanblik. Bij het bezoekerscentrum troffen we een monument dat we nog niet eerder hadden gezien. Het had wel wat weg van een drietal Hebreeuwse letters en we besloten het wat beter te bekijken. Het beeld heette ‘de Werkmanpoort’ en bleek een hommage van kunstenaar René de Boer aan Hendrik Werkman. Behalve kunstenaar en drukker bleek hij ook actief geweest te zijn in het verzet tijdens de Tweede Wereldoorlog en daarom staat dat standbeeld voor hem hier op deze plek.
Marianne Visch – de Bruin