(Column: Kronkel 29 april 2021)
Wanneer u deze kerkkronkel onder ogen krijgt, is het 4 of 5 mei. Koningsdag is alweer geweest met alle ongewenste drukte van dien en deze dagen staan in het teken van herdenken en vieren. Op 4 mei herdenken we onze doden en een dag later vieren we onze vrijheid. Dat herdenken en vieren gebeurt al zolang ik me kan herinneren, maar ja, ik ben dan ook ‘van na de oorlog’.
We herdenken op 4 mei alle mensen, die waar dan ook in de wereld zijn gestorven tijdens het bewaken of herstellen van vrijheid. Mooi vind ik dat, want het maakt het herdenken heel breed. Vroeger, in de jaren ’60 van de vorige eeuw, toen ik nog een kind was, werden vooral de doden uit de tweede wereldoorlog herdacht en steevast was deze periode voor mijn vader de gelegenheid om ons over die moeilijke periode te vertellen. Moeilijk, maar ook best wel spannend voor een jongen van toen 14 of 15 jaar. Als ik dat vergelijk met mijn kleinkinderen van nu, ook van diezelfde leeftijd, dan is er ongelofelijk veel veranderd.
Van een maatschappij, die bestond uit verenigingen, clubs en kerkgenootschappen, zijn we terecht gekomen in een samenleving waarin de individuele mens centraal staat. We doen allemaal ons eigen ding, kijken ons eigen TV programma op ons eigen tablet of onze eigen telefoon. We communiceren via de mail of nog liever via WhatsApp en van een vaste telefoon in onze huiskamer, in de jaren ’50 het toppunt van moderne techniek, zijn we nu beland in de tijd van mobieltjes die alles kunnen en waar onze (klein)kinderen, als het echt nodig is, ook nog mee bellen.
Meer dan 75 jaar vrijheid heeft heel veel goeds gebracht, maar toch ook een stukje verarming, vooral in de intermenselijke contacten, alhoewel we in deze periode van de coronapandemie, waarin het nog steeds lastig is elkaar spontaan te bezoeken, maar al te blij zijn met Skype, Zoom en Facetime. Het is jammer dat vanwege diezelfde pandemie ook het herdenken en vieren veel minder massaal zal zijn dan andere jaren. Toch heeft ook deze bizarre tijd zo z’n eigen bijzondere momenten. Zo moet ik op dit moment terug denken aan de toespraak van onze koning vorig jaar op die verder volstrekt lege Dam. In al zijn eenvoud en eenzaamheid was het een indrukwekkend gebeuren. Het is een moment dat ik niet snel zal vergeten.
Herdenken en vieren moeten altijd doorgaan, op welke manier dan ooit. Want mensen mogen niet worden vergeten, nooit en vrijheid is nooit vanzelfsprekend.
Marianne Visch – de Bruin